Thành phố Hải Phòng thực hiện dân chủ ở cơ sở trong doanh nghiệp: Xây dựng quan hệ lao động hài hòa, ổn định, tiến bộ (KỲ 1)

Niềm vui đón mã hàng đầu năm 2024 của công nhân Công ty CP Cảng Hải Phòng. Ảnh: HỒNG PHONG

Xây dựng quan hệ lao động hài hòa, ổn định trong doanh nghiệp là yếu tố quan trọng, giúp sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp đạt kết quả tốt, bảo đảm quyền lợi người lao động, góp phần ổn định kinh tế - xã hội, thúc đẩy sự phát triển bền vững thành phố Hải Phòng. Thời gian tới, Hải Phòng tiếp tục thực hiện đồng bộ các giải pháp để việc thực hiện dân chủ ở cơ sở trong các loại hình doanh nghiệp ngày càng thực chất và rộng rãi, trở thành yếu tố giúp cho môi trường đầu tư, kinh doanh của Hải Phòng trở nên hấp dẫn hơn, là điểm đến mong muốn của nhà đầu tư và lao động trong nước và nước ngoài.

Đẩy mạnh thực hiện dân chủ, xây dựng quan hệ lao động hài hòa trong doanh nghiệp

Thứ nhất, nỗ lực thực hiện công khai, dân chủ, minh bạch trong cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh.

Những năm qua, các cấp ủy, chính quyền thành phố Hải Phòng từng bước cụ thể hóa mục tiêu “dân thụ hưởng” trong phát triển kinh tế với nhiều cơ chế, chính sách đặc thù, nhằm tạo môi trường đầu tư, sản xuất, kinh doanh dân chủ, bình đẳng, thuận lợi, có sức hấp dẫn để các doanh nghiệp và đội ngũ doanh nhân đầu tư sản xuất, kinh doanh hiệu quả; tạo điều kiện thuận lợi để các doanh nhân khởi nghiệp; khuyến khích các thành phần kinh tế phát triển trên nguyên tắc bình đẳng trước pháp luật, bảo đảm hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, người dân và doanh nghiệp. Thực hiện tốt việc lấy ý kiến tổ chức, cá nhân trước khi ban hành cơ chế, chính sách phát triển kinh tế - xã hội; mở rộng các hình thức lấy ý kiến hài lòng của người dân và doanh nghiệp về sự phục vụ của các cơ quan hành chính nhà nước.

Thành phố Hải Phòng xây dựng và triển khai kế hoạch cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh theo tinh thần khoa học, dân chủ và minh bạch, được thể hiện qua việc lấy ý kiến bổ sung, hoàn thiện rộng rãi của các sở, ban, ngành, địa phương để thống nhất mục đích, yêu cầu, nhiệm vụ và giải pháp thực hiện 10 chỉ số thành phần trong Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI). Bên cạnh đó, thành phố nỗ lực cải cách, thực hiện dân chủ trong cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh ngay từ cơ sở với việc triển khai đánh giá Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp sở, ban, ngành và địa phương (DDCI).

Được triển khai đánh giá lần đầu vào năm 2020, DDCI được xem là “cánh tay nối dài” của PCI. Quy trình triển khai DDCI Hải Phòng được chia thành 4 bước với sự tham gia độc lập, minh bạch của Sở Kế hoạch và Đầu tư, đơn vị tư vấn và Cục Thống kê. Điểm đáng ghi nhận trong cách khảo sát và đối tượng điều tra của DDCI là hoàn toàn được đánh giá, chấm điểm bởi doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh; là kênh để phản ánh cảm nhận, đánh giá của cộng đồng doanh nghiệp về những lợi ích, hiệu quả mà chính quyền mang lại cho họ trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, thực thi chính sách.

Thành phố Hải Phòng cũng triển khai nhiều sáng kiến hỗ trợ doanh nghiệp về thủ tục hành chính, như: Mô hình “Hỗ trợ đăng ký doanh nghiệp” tại 30 cơ quan, đơn vị theo phương châm “ Lắng nghe - chia sẻ - đồng hành cùng doanh nghiệp” bằng nhiều cải cách về phương thức làm việc, thái độ giao dịch và triển khai mở rộng các tiện ích hỗ trợ, hoàn thiện hồ sơ đăng ký doanh nghiệp trực tiếp hoặc thông qua các ứng dụng điện tử mẫu hóa tài liệu để cung cấp cho người dân, doanh nghiệp; khai thác hiệu quả việc sử dụng mạng điện tử, như website, email, zalo, teamviewer... để hướng dẫn doanh nghiệp. Nhằm tạo điều kiện tốt nhất để doanh nghiệp hoạt động và phát triển, từ cuối năm 2022, thành phố Hải Phòng triển khai mô hình “Kết nối thủ tục cấp giấy phép kinh doanh có điều kiện”. Cổng thông tin điện tử thành phố mở chuyên mục “Kết nối thủ tục kinh doanh có điều kiện”, website của Sở Kế hoạch và Đầu tư mở chuyên mục “Thủ tục đăng ký giấy phép kinh doanh có điều kiện” kết nối đến website một số sở, ngành, đăng tải thông tin về đầu mối cán bộ, công chức thực hiện thủ tục kinh doanh có điều kiện để các tổ chức, cá nhân liên hệ trực tiếp. Phối hợp với Bưu điện thành phố thực hiện chuyển trả kết quả giải quyết thủ tục hành chính qua dịch vụ bưu chính; phối hợp với các ngân hàng, nhà cung cấp dịch vụ về chữ ký số, phần mềm kế toán… để hỗ trợ cắt giảm chi phí, thời gian gia nhập thị trường cho các doanh nghiệp mới thành lập. Việc thực hiện hiệu quả nhiều mô hình hướng dẫn, hỗ trợ người dân và doanh nghiệp lập, hoàn thiện hồ sơ khi thực hiện các thủ tục hành chính đã giúp tăng tỷ lệ người dân và doanh nghiệp nộp được hồ sơ hợp lệ ngay từ lần nộp đầu tiên và giảm tỷ lệ hồ sơ phải sửa đổi, bổ sung ở mức thấp nhất.

Thành phố Hải Phòng mở rộng các kênh tiếp nhận thông tin phản ánh, kiến nghị của doanh nghiệp, doanh nhân dưới nhiều hình thức, như công khai “đường dây nóng” hỗ trợ doanh nghiệp; duy trì các chuyên mục “Đối thoại doanh nghiệp”, “Phản ánh kiến nghị doanh nghiệp”, “Chuyển đổi số”, “Tiếp nhận phản ánh, kiến nghị của doanh nghiệp”, “Tiếp cận thông tin”… trên cổng thông tin điện tử thành phố, các sở, ban, ngành, địa phương, để tiếp nhận các ý kiến phản ánh, kiến nghị của doanh nhân, những đóng góp xây dựng cơ chế, chính sách của cộng đồng doanh nghiệp; chỉ đạo các sở, ban, ngành, địa phương trả lời đúng thời hạn, giải quyết kịp thời, dứt điểm kiến nghị của doanh nghiệp.

Đặc biệt, thành phố Hải Phòng rất coi trọng công tác đối thoại giữa người đứng đầu cấp ủy, chính quyền với người dân và doanh nghiệp, thông qua xây dựng và thực hiện hiệu quả chỉ tiêu về công tác dân vận của Đảng bộ thành phố hằng năm, nhất là về công tác đối thoại giữa người đứng đầu cấp ủy, chính quyền các cấp với nhân dân, để lãnh đạo, chỉ đạo triển khai thực hiện trong toàn hệ thống chính trị thành phố. Hoạt động đối thoại với doanh nghiệp có nhiều đổi mới, sáng tạo, hướng tới hiệu quả thiết thực, cụ thể đối với doanh nghiệp, doanh nhân. Được triển khai từ tháng 9-2016, đến nay, thành phố Hải Phòng đã thay đổi hình thức đối thoại doanh nghiệp ba lần, từ UBND thành phố đối thoại định kỳ vào ngày 10 hằng tháng, sang UBND thành phố đối thoại định kỳ 1 quý/lần vào ngày 15 của tháng cuối quý. UBND quận, huyện đối thoại định kỳ 1 tháng/lần vào ngày 10 hằng tháng (thực hiện từ tháng 10-2019); các sở, ban, ngành đối thoại giải quyết kiến nghị của doanh nghiệp theo lĩnh vực (chuyên đề) 2 lần/năm; UBND các quận, huyện giải quyết kiến nghị của doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh 1 quý/lần (thực hiện thí điểm tháng 5-2022, nhân diện rộng từ năm 2023). Đồng thời, thành phố Hải Phòng thực hiện công khai rộng rãi các thông tin liên quan đến đối thoại doanh nghiệp, kết quả giải quyết kiến nghị của doanh nghiệp, doanh nhân trên các phương tiện thông tin đại chúng. Đến nay, đối thoại doanh nghiệp thực sự là diễn đàn công khai, dân chủ để thành phố lắng nghe, đồng hành tháo gỡ khó khăn, nâng cao hiệu quả giải quyết kiến nghị doanh nghiệp, sát với thực tế, phù hợp với mong muốn và nhu cầu của doanh nghiệp.

Thứ hai, quan tâm chỉ đạo thực hiện công khai, dân chủ tại nơi làm việc.

Nhằm xây dựng môi trường thuận lợi, đồng bộ và các yếu tố bảo đảm thực hiện công khai, dân chủ ở doanh nghiệp, Ban Thường vụ Thành ủy ban hành Thông tri số 38-TT/TU, ngày 6-12-2019, về “Thực hiện Chỉ thị số 37-CT/TW, ngày 3-9-2019, của Ban Bí thư, “Về tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng quan hệ lao động hài hòa, ổn định và tiến bộ trong tình hình mới””; chỉ đạo UBND thành phố ban hành Quyết định số 386/QĐ-UBND, ngày 27-1-2022, “Về việc phê duyệt Đề án phát triển quan hệ lao động trong các doanh nghiệp trên địa bàn thành phố Hải Phòng giai đoạn 2021 - 2025”. Đề án đã xây dựng hệ thống giải pháp đồng bộ nhằm nâng cao hiệu quả hỗ trợ quan hệ lao động từ phía cơ quan nhà nước; đổi mới công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật về lao động nói chung và thực hiện dân chủ tại nơi làm việc nói riêng; thúc đẩy các hoạt động đối thoại và thương lượng tập thể; phát huy vai trò của tổ chức công đoàn trong quan hệ lao động; nâng cao năng lực và hiệu quả các thiết chế giải quyết tranh chấp lao động, đình công; thanh tra, kiểm tra, chấn chỉnh vi phạm trong chấp hành pháp luật lao động, công đoàn; đẩy mạnh các hoạt động hỗ trợ việc làm, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho người lao động; xây dựng và thực hiện hiệu quả cơ chế ba bên trong quan hệ lao động…

Quán triệt các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về thực hiện dân chủ ở cơ sở nói chung và thực hiện dân chủ trong doanh nghiệp nói riêng, cấp ủy, chính quyền thành phố Hải Phòng đã kịp thời ban hành các văn bản lãnh đạo, chỉ đạo toàn diện, đồng bộ thực hiện dân chủ đối với các loại hình cơ sở, trong đó có các doanh nghiệp. Đây là những định hướng chỉ đạo quan trọng, hướng dẫn triển khai thực hiện cho các cấp ủy, chính quyền, ban, ngành cụ thể hóa việc thực hiện hiệu quả dân chủ trên địa bàn thành phố. Công tác tuyên truyền, phổ biến thực hiện dân chủ ở doanh nghiệp được đổi mới về nội dung, đa dạng hóa về hình thức, phù hợp với đặc điểm, tính chất sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp thông qua các phương tiện thông tin đại chúng, tổ chức hội nghị tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật, phát hành sách hỏi - đáp, sổ tay, tờ rơi, tờ gấp…, đồng thời ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác tuyên truyền, bảo đảm “nhanh, đúng, trúng, hiệu quả”.

Thành phố thực hiện công khai, minh bạch trong xây dựng và thực hiện nhiều chính sách hỗ trợ, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho công nhân lao động, bảo đảm ngày càng nhiều công nhân lao động được thụ hưởng những thành quả tốt đẹp từ sự phát triển kinh tế - xã hội của thành phố bằng các hoạt động thiết thực, như: Chương trình phúc lợi đoàn viên, Quỹ Mái ấm công đoàn, Tết Sum vầy, Chợ Tết công đoàn; xây dựng thí điểm mô hình “Khu nhà ở công nhân văn minh, an toàn”; thăm hỏi, tặng quà, hỗ trợ công nhân lao động ăn Tết; khám, tư vấn sức khỏe hậu COVID-19; lắp đặt hệ thống truy cập internet không dây miễn phí cho các khu nhà trọ công nhân; triển khai đầu tư xây dựng 33.500 căn nhà ở xã hội trên địa bàn thành phố giai đoạn 2021 - 2030 theo Đề án “Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội cho người có thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021 - 2030”; xây dựng cơ chế, chính sách hỗ trợ người lao động đang làm việc tại các doanh nghiệp trong khu công nghiệp được tiếp cận, ưu tiên mua nhà ở xã hội gần các khu công nghiệp. Đặc biệt, năm 2023, Thường trực Thành ủy quan tâm gặp gỡ, đối thoại chuyên đề, lắng nghe tâm tư, nguyện vọng, chỉ đạo giải quyết kiến nghị của đông đảo công nhân lao động trên địa bàn thành phố (Còn tiếp)...

LÊ TRÍ VŨ, ỦY VIÊN BAN THƯỜNG VỤ THÀNH ỦY, TRƯỞNG BAN DÂN VẬN THÀNH ỦY